Kwas chlorowodorowy (solny)
Kwas siarkowodorowy
Kwas siarkowy(VI)
Kwas siarkowy(IV)
Kwas azotowy(V)
Kwas węglowy
Kwas fosforowy(V)

Teraz zapoznasz się z podstawowymi kwasami, które spotykasz na co dzień oraz na lekcji chemii.

Kwas chlorowodorowy (solny)

Otrzymywanie kwasu solnego:

Chlorowodór rozpuszcza się w wodzie, tworząc kwas chlorowodorowy, a oranż metylowy barwi się na czerwono.
Chlorowodór otrzymuje się z syntezy dwóch pierwiastków:
H₂ + Cl₂ -> 2 HCl.

Chlorowodór(gaz) ma taki sam wzór jak kwas chlorowodorowy (ciecz), uzyskany po zmieszaniu z wodą.

Kwas solny jest:
- bezbarwny,
- cięższy od wody,
- dymiący,
- silnie żrący

Zastosowanie:
- cukiernictwo,
- tworzywa sztuczne,
- metalurgia,
- leki,
- barwniki,
- włókiennictwo,

Kwas siarkowodorowy

Otrzymywanie kwasu siarkowodorowego:

Powyższy sposób przedstawia jak w łatwy sposób uzyskać kwas siarkowodorowy, jednak należy uważać aby nie wdychać wydzielającego się gazu gdyż jest trujący, natomiast oranż metylowy zmienia barwę na czerwoną.

Siarkowodór jest:
- trujący,
- posiada ostry zapach zgniłych jaj,
- bezbarwny,

Siarkowodór(gaz) ma taki sam wzór jak kwas siarkowodorowy (ciecz), uzyskany po zmieszaniu z wodą.

Zastosowanie:
- dodawany w bardzo małych ilościach do wód mineralnych,
- odczynnik w laboratoriach chemicznych,

Kwas siarkowy(VI)

Otrzymywanie kwasu siarkowego(VI):

Przed wlaniem roztworu kwasu siarkowego(VI) zmierz temperaturę. Delikatnie po pręciku mieszając wlewaj roztwór kwasu do zlewki z wodą. Po wlaniu roztworu ostrożnie zmierz temperaturę. Co zaobserwowałeś?

Stężony roztwór kwasu siarkowego(VI), wlany do wody, opada na dno zlewki. Wydziela się duża ilość ciepła i temperatura wzrasta.

PAMIETAJ!:
Mieszając wodę z mieszaniną H₂SO₄ pamiętaj, aby kwas wlewać do wody, nigdy odwrotnie!

Kwasu siarkowy(VI) jest:
- bezbarwny,
- oleista ciecz,
- cięższy od wody,
- żrący,
- higroskopijna właściwość (pochłanianie pary wodnej z otoczenia),

Zastosowanie:
- barwniki,
- akumulatory ołowiowe,
- nawozy sztuczne,
- środki piorące,
- włókna sztuczne,
- materiały wybuchowe,
- leki,

Kwas siarkowy(IV)

Otrzymywanie kwasu siarkowego(IV):

Siarka spala się w powietrzu wewnątrz probówki. Powstaje tlenek siarki(IV). Po rozpuszczeniu go w wodzie z oranżem metylowym daje barwę czerwoną co oznacza, że wewnątrz probówki znajduje się kwas. Reakcje chemiczną możemy zapisać następująco:


W reakcji tej tlenek siarki(IV) jest tlenkiem kwasowym.

Kwas siarkowy(IV) jest kwasem nietrwałym. Po ogrzaniu ulega rozkładowi:


Strzałka w górę oznacza, że tlenek siarki jest produktem gazowym. Wynika z tego, że po odparowaniu wody nie można otrzymać stężonego roztworu tego kwasu.

Kwasu siarkowy(IV) jest:
- kwasem nietrwałym,
- bakteriobójczy, grzybobójczy,
- zdolny do niszczenia roślin,
- posiada właściwości bielące,
- trujący i drażniący,

Zastosowanie:
- przemysł włókienniczy,
- dezynfekcja,
- czynnik chłodzący,

Kwas azotowy(V)

Kwas azotowy otrzymuje się, łącząc tlenek kwasowy z wodą:


Tlenkiem kwasowym kwasu azotowego(V) jest tlenek azotu(V): N₂O₅, zwany też pięciotlenkiem dwuazotu.

Jedną z najważniejszych właściwości kwasu azotowego(V) jest reakcja ksantoproteinowa. Polega ona na wykrywaniu białka, które pod wpływem kwasu azotowego(V) ścina się i przybiera intensywne, żółte zabarwienie.

Kwas azotowy(V) jest:
- bezbarwny
- nieprzyjemnym zapachu,
- silnie utleniający,
- 1,5 razy cięższy od wody,

Zastosowanie:
- dotleniacz paliw rakietowych,
- barwniki i tworzywa sztuczne,
- leki,
- nawozy sztuczne,
- sztuczny jedwab,

Kwas węglowy

Otrzymywanie kwasu węglowego:


Reakcję, jaka zaszła w probówce z wodą możemy zapisać:
H₂O + CO₂ -> H₂CO₃

Tlenek węgla(IV) jest tlenkiem kwasowym kwasu węglowego.

Kwas węglowy jest:
- nietrwały,
- przyjemny, orzeźwiający smak,

Zastosowanie:
- produkcja napojów orzeźwiających,
- pochodzące od tego kwasu związki chemiczne — węglany,

Kwas fosforowy(V)

Otrzymywanie kwasu fosforowego(V):


W wyniku spalania fosforu, powstaje tlenek fosforu(V), który rozpuszcza się w wodzie z oranżem metylowym, barwiąc ją na czerwono.

Badania wykazały, że fosfor występuje w cząsteczkach czteroatomowych. W rzeczywistości tlenek fosforu ma następujący wzór:
P₄O₁₀

Reakcje spalania fosforu w tlenie zapiszemy:
P₄ + 5O₂ -> P₄O₁₀

Powstawanie kwasu fosforowego:
6H₂O + P₄O₁₀ -> 4H₃PO₄

Kwas fosforowy(V) jest:
- substancją stałą,
- bezbarwny,
- krystaliczny,
- dobrze rozpuszcza się w wodzie,

Zastosowanie:
- dodatki smakowe,
- odrdzewiacze,
- nawozy sztuczne,
- cement porcelanowy do plomb,

Kwasy beztlenowe — otrzymuje się otrzymuje się poprzez rozpuszczenie w wodzie odpowiedniego wodorku niemetalu.
Kwasy tlenowe — otrzymuje się przez rozpuszczenie w wodzie tlenku niemetalu.

Podsumujmy zdobytą wiedzę na temat kwasów.

Podsumowanie tematu
1. Który kwas pod wpływem jego działania, zabarwi białka na żółto (posłuży do identyfikacji białek)?
2. Kwas mający ostry, trujący, zgniłych jaj zapach to kwas…
3. Podaj wraz ze wzorami kwasy beztlenowe,

Lekcja 1 — Elektrolity i nieelektrolity

Lekcja 3 — Dysocjacja jonowa kwasów