Wszystkie związki organiczne zawierają węgiel. Większość także zawiera wodór. Węgiel w tych związkach jest zawsze czterowartościowy!
Węgiel występuje:
- w stanie wolnym
a) diament, grafit, fullereny
- w stanie związanym
a) skały i minerały — węglany
b) surowce energetyczne pochodzenia organicznego: ropa naftowa i gaz ziemny
c) węgle kopalne (węgiel zawierający rozmaite zanieczyszczenia w postaci związków chemicznych)
Węglowodory — są to związki chemiczne węgla z wodorem, główne składniki gazu ziemnego i ropa naftowa. Węglowodory tworzą szeregi homologiczne.
Węglowodory dzielimy na:
- nasycone:
a) alkany — C
H
2n+2 — np. metan CH
4. Pojedyncze wiązania pomiędzy atomami węgla w cząsteczkach, mało aktywne chemicznie.
- nienasycone:
a) alkeny — C
nH
2n — np. etan C
2H
4. Jedno wiązanie podwójne pomiędzy atomami węgla w cząsteczkach, aktywne chemicznie
b) alkiny — C
nH
2n-2 — np. etyn C
2H
2. Jedno wiązanie potrójne pomiędzy atomami węgla w cząsteczkach, bardzo aktywne chemicznie.
Węglowodory nienasycone (alkeny i alkiny) ulegają reakcji polimeryzacji oraz reakcji przyłączenia np. wodoru, bromu, chloru, chlorowodoru.
Węglowodory nasycone i nienasycone ulegają reakcjom spalania:
- całkowitego, dając produkty: CO
2 i H
2O
- półspalania, dając produkty: CO i H
2O
- niecałkowitego, dając produkty: C i H
2O
Rodzaj produktów spalania zależy od warunków przeprowadzonego procesu, tj. od ilości dostarczonego tlenu.
Lekcja 3 — Poznajemy — węglowodory nienasycone — alkeny i alkiny