W wyniku reakcji alkoholu etylowego z kwasem octowym otrzymany produkt nie rozpuszcza się w wodzie, tworząc na powierzchni „tłustą” kroplę. Dodatkowo unosi się intensywny zapach. Substancja, która powstała, to ester: octan etylu — produkt reakcji kwasu octowego z alkoholem etylowym:
CH₃COOH + C₂H_5OH -> CH₃COOC₂H₅ + H₂O

Estry powstają w wyniku działania kwasu na alkohol. Taką reakcję nazywa się estryfikacją.
Nazwy pierwszych estrów tworzy się z dwóch wyrazów, podobnie jak nazwy soli. Wyraz pierwszy związany jest z nazwą kwasu, od którego ester pochodzi, np. kwas mrówkowy — mrówczan… Wyraz drugi określa alkil pochodzący z alkoholu, np. alkohol metylowy — …metylu. Poniższa tabela przedstawia przykładowe nazwy i wzory estrów: (reakcja zachodzi pod wpływem stężonego kwasu siarkowego(VI):

KWAS + ALKOHOL -> ESTER + WODA

Reakcja estryfikacji jest odwracalna. Reakcją odwrotną jest hydroliza estru. Hydroliza jest to rozkład związku chemicznego pod wpływem wody. Hydroliza estrów polega na rozkładzie estru pod wpływem wody na kwas i alkohol:

ESTER + WODA -> KWAS + ALKOHOL

HCOOC₃H₇ + H₂O -> HCOOH + C₃H₇OH

Ważną rolę w reakcji estryfikacji spełnia stężony roztwór kwasu siarkowego(VI). Dzięki swoim higroskopijnym właściwościom wiąże on powstająca w reakcji wodę, przez co wzrasta wydajność reakcji otrzymywanie estru.

Estry niższych kwasów karboksylowych są bezbarwnymi, lotnymi cieczami, słabo rozpuszczalnymi w wodzie, o przyjemnym, owocowym zapachu. Łatwo można otrzymać estry o zapachu goździków, jaśminu lub koniczny. Wszystkie te estry występują w przyrodzie.

Zastosowanie estrów:
- substancje zapachowe
- esencje smakowe
- rozpuszczalniki

Podsumowanie tematu
1. Napisz równanie rekacji otrzymywanie mrówczanu metylu.
2. Napisz równanie reakcji spalania całkowitego octanu etylu.
3. Na czym polega hydroliza i jak nazywa się proces odwrotony do hydrolizy dla estrów?

Lekcja 2 — Poznajemy budowę cząsteczek, właściwości i zastosowanie kwasów karboksylowych

Lekcja 4 — Inne pochodne węglowodory — aminy i aminokwasy