Pochodne węglowodorów to związki organiczne zbudowane z węgla, wodoru i tlenu. Różnica między nimi to ilość atomów oraz struktura ich połączenia. O typie otrzymanego związku decyduje
grupa funkcyjna:
Typ związku
chemicznego | Grupa funkcyjna | Wzór ogólny | Przykład |
Alkohole | -OH | | CH3OH
metanol |
Kwasy
karboksylowe | -COOH | | HCOOH
kwas mrówkowy |
Estry | -COO | R2 — COO — R1 | HCOOCH3
mrówczan metylu |
Alkohole dzielą się na:
-
jednowodorotlenowe, np. metanol CH
3OH
-
wielowodorotlenowe, np. gliceryna CH
3H
5(OH)
3
Niższe kwasy karboksylowe to np. kwas mrówkowy HCOOH, kwas octowy CH
3COOH.
Wyższe kwasy karboksylowe to np. kwas stearynowy C
17H
35COOH, kwas palmitynowy C
15H
31COOH (kwasy nasycone) i kwas oleinowy C
17H
33COOH (kwas nienasycone). Wyższe kwasy karboksylowe reagują z wodorotlenkami sodu i potasu, dając sole —
mydła. Wymienione mydła mają właściwości dobrego rozpuszczania się w wodzie i pienia.
Kwasy reagują z alkoholami, dając
estry. Reakcja tworzenia estru nosi nazwę
estryfikacji, zachodzi w obecności stężonego kwasu siarkowego VI. Reakcja odwrotna do estryfikacji to
hydroliza estru
Lekcja 4 — Inne pochodne węglowodory — aminy i aminokwasy